Śledź nas na:



Środowisko wychowawcze (rodzina, jej funkcje, postawy rodzicielskie)

Do pozytywnych postaw rodzicielskich należą:


  • Akceptacja – czyli przyjęcie dziecka takim, jakie ono jest, z jego cechami fizycznymi, usposobienie, z jego umysłowymi możliwościami. Akceptujący rodzice rzeczywiście lubią swoje dziecko i nie ukrywają przed nim tego uczucia. Kontakt z nim jest dla nich przyjemnością i daje im zadowolenie. Kiedy dziecko jest niegrzeczne lub coś przeskrobie dają mu do zrozumienia, że naganny jest właśnie izolowany fragment jego zachowania, a nie jego osobowość. Akceptując dziecko, dają mu poczucie bezpieczeństwa i zadowolenia z własnego myślenia.

     

  • Współdziałanie – z dzieckiem, świadczy o pozytywnym zaangażowaniu i zainteresowaniu rodziców zabawą i praca dziecka, a także wciąganie i angażowanie dziecka w zajęcia i sprawy rodziców i domu – odpowiednio do jego możliwości rozwojowych. Nawiązanie wzajemnych kontaktów. Wspólne wykonywanie czynności, wzajemna wymiana uwag, obserwacji, zadań.

     

  • Dawanie dziecku właściwej dla jego wieku rozumnej swobody – w miarę dorastania rodzice dają dziecku coraz szerszy zakres swobody i pozwalają na prace lub zabawę z dala od nich. Potrafią jednak utrzymać autorytet i kierować dzieckiem w takim zakresie, w jakim jest to pożądane.

     

  • Uznanie praw dziecka – w rodzinie jako równych, bez przeceniania i niedoceniania jego roli. Rodzice ustosunkowują się do przejawów aktywności dziecka w sposób swobodny, nie formalny i nie wścibski czy dyktatorski, dostosowując się przy tym do poziomu fazy rozwojowej w jakiej się znajduje. Kierują dzieckiem przez podsuwanie mu sugestii. Stosują także wyjaśnianie i tłumaczenie, a nie narzucanie czy wymuszanie.


Do negatywnych postaw rodzicielskich należą:


  • Unikająca – postawę tę charakteryzuje ubogi stosunek uczuciowy między rodzicami a dzieckiem lub wręcz obojętność uczuciowa rodziców. Obcowanie z dzieckiem nie sprawia im przyjemności. Kontakt z dzieckiem jest luźny albo pozornie dobry i maskowany obdarzaniem prezentami, nadmierna swobodą. Postawy rodziców to: ukryta lub jawna beztroska o dobro dziecka aż do braku odpowiedzialności, ignorowanie dziecka, bierność,unikanie i ograniczanie kontaktu z nim do minimum, zbywanie prób w nawiązywaniu kontaktu przez dziecko, zaniedbywanie dziecka, nieangażowanie się w sprawy dziecka.

     

  • Odtrącająca – mamy do czynienia przy nadmiernym dystansie uczuciowym i dominacji rodziców. Dziecko jest odczuwane jako ciężar i nierzadko rodzice poszukują zakładu, który by przejął ich obowiązki i uwolnił od tej niewygody, ograniczającej np. Ich swobodę lub możność robienia szybkiej kariery. Nie lubią dziecka i nie życzą go sobie, żywią wobec niego uczucia rozczarowania, zawodu i urazy. Postawy te to: nieokazywanie uczuć pozytywnych, a nawet demonstrowanie negatywnych, otwarta krytyka dziecka, podejście dyktatorskie, kierowanie dzieckiem przy pomocy rozkazów, surowe kary, zastraszanie, brutalne postępowanie z dzieckiem.

     

  • Nadmiernie wymagająca – nadmierne skoncentrowanie się na dziecku oraz dominacja w postępowaniu. Dziecko jest zwykle naginane do wytworzonego przez rodziców wzoru dziecka, jakie chcieliby posiadać, bez liczenia się z jego indywidualnymi cechami. Postawy cząstkowe to: stawianie wygórowanych wymagań, narzucanie autorytetu i rządzenie dzieckiem, nieprzyznawanie prawa do samodzielności, niepozwalanie dziecku na postępowanie na własną odpowiedzialność, ograniczanie swobody i zakresu aktywności przez narzucanie i zmuszanie, naginanie, nagany, stosowanie sztywnych reguł. Dziecko traktowane jest z pozycji autorytetu bez uznania jego praw jako równych w rodzinie i poszanowania jego indywidualności.

     

  • Nadmiernie chroniąca – rodzice są nadmiernie skoncentrowani na dziecku, ale posiadają cechy uległości. Podejście do dziecka jest bezkrytyczne, a ono samo uważane za wzór doskonałości. Postawy cząstkowe to: traktowanie dziecka jako dzidziusia, przesadnie opiekuńcze i nadmiernie pobłażliwe, niedocenianie możliwości dziecka szczególnie praktycznych, rozwiązywanie za niego trudności, niedopuszczanie do samodzielności, postępowanie uzależniające od matki (czy ojca) i ograniczające jego swobodę (nie pozwalanie dziecku na robienie czegoś samemu, gdy chce i może zrobić to samo), także wścibstwo, izolowanie społeczne dziecka, lęk o zdrowie i ochranianie od zarazków, ograniczanie ruchu dziecka. Równocześnie matka ulega dziecku, toleruje zachcianki i niewłaściwe wyczyny, zaspokaja każdy kaprys.




Zobacz także