Obszary zainteresowań pedagoga. Pedagogiczne aspekty uzależnień.
Konsekwencje uzależnień dzielimy na:
Konsekwencje medyczne:
-
powikłania psychiczne i fizyczne, do których należą:
-
majaczenie
-
drżenie
-
tzw. delirium tremens - niepokój, drażliwość lęki, bezsenność, gorączka, drżenie mięśni, języka, zwiększenie potliwości ciała, omamy wzrokowe
-
psychozy alkoholowe (skutkiem niedobór witamin B1,PP,D), omamy wzrokowe, ruchowe, słuchowe
-
paranoja alkoholowa (zespół OTTELLA), charakteryzują sceny niewierności partnerskiej; występują przeważnie u mężczyzn, towarzyszą mu zaburzenia potencji
-
powikłania psychiatryczne – po zażywaniu narkotyków, groźne powikłania występują po środkach halucynogennych, których długotrwałe zażywanie może prowadzić do schizofrenii
-
środki wziewne - też mają groźne powikłania; jednorazowy wziew zabija ok. 1000 komórek mózgowych. Długotrwałe zażywanie prowadzi do oligofrenii.
-
inne środki (wywołują psychozy) objawy podobne do psychozy alkoholowej, długotrwałe zaburzenia zachowania, zaburzenia charakterologiczne związane z oddziaływaniem na układ nerwowy
-
negatywne konsekwencje oddziaływania somatycznego
-
zaburzenia w pracy przełyku, trzustki; wątroby, układu oddechowego, zmiany w tchawicy, oskrzelach, płucach i sercu
-
najbardziej szkodliwe środki wziewne i pobudzające - zaburzenia w pracy układu nerwowego: uszkodzenia mózgu, niedoczynność różnych części ciała, paraliż .
Konsekwencje społeczne:
Zażywanie zmienia relacje człowieka z otoczeniem. Te relacje zależne są od wieku człowieka.
Młody człowiek np. włącza się do alternatywnych grup niezależnych (alkoholowych, narkotykowych). U osób starszych (50-60 lat) – lekomania. Osoby często czują się odrzucone przez rodzinę, przestają sobie radzić w życiu zawodowym. Alienują się od otoczenia albo tworzą swoiste kliki hipochondryczne, czyli mają swoje choroby i latają od lekarza do lekarza.
Konsekwencje rodzinne:
To zespól objawów pojawiający się u rodziców, partnerów, bliskich przyjaciół i dzieci osób uzależnionych. Cała rodzina, bądź całe otoczenia usiłuje sobie jakoś radzić w sytuacji w jakiej się znalazło. Intencje są dobre, jednak u tych osób pojawia się szereg zaburzeń psychicznych. Jeśli chodzi o zaburzenia u rodziców i partnerów życiowych, należą do nich:
-
ukrywanie problemu, w rodzinie, przed otoczeniem
-
izolacja rodziny od bliskich osób, aby nie zauważyły one problemu
-
chronienie osoby uzależnionej przed ponoszeniem konsekwencji
-
odciążanie osoby uzależnionej od wykonywania wszelkich obowiązków domowych
-
zaniedbywanie innych członków rodziny i koncentracja całego sposobu jej funkcjonowania na zaspakajaniu potrzeb osoby uzależnionej.
Cztery podstawowe postawy u dzieci (schematy zachowań):
-
Bohater rodziny - przejmuje obowiązki domowe. Opiekuje się młodszym rodzeństwem i rodzicami. Ponad to bardzo często przejmuje odpowiedzialność za zachowanie uzależnionego. Wywiązuje się ze wszystkich powierzonych mu zadań. Przesadnie stara się uzyskać akceptacje innych. Dzieci te najtrudniej się rozpoznaje.
-
Kozioł ofiarny – przeciwieństwo bohatera. Stara się skoncentrować na sobie uwagę otoczenia, aby odciągnąć ją od pijanego rodzica. Dziecko emocjonalne. Identyfikuje się z uzależnionym i ma z nim dobry kontakt. Bardzo często ma kłopoty w nauce i popada w konflikt z prawem.
-
Zagubione dziecko – niewidzialne dziecko. Strategia funkcjonowania tych osób polega na wycofywaniu się z życia rodzinnego i unikania wszelkiej konfrontacji. Postawa wyuczonej beznadziejności i ucieczka przed światem. Dzieci takie uciekają bardzo często w różnego rodzaju uzdolnienia.
-
Maskotka - modelem zachowania tych dzieci jest rozładowywanie napięcia w rodzinie poprzez przymilanie się, dowcip, itp. Dzieci takie mają kłopoty z koncentracją uwagi, podejmowaniem decyzji, pozostają niedojrzałe emocjonalnie, zachowują się agresywnie.