Przyczyny i sposób ustanowienia opieki:

• rodzice nie żyją

• rodzice nie są znani

• rodzice nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych

• rodzice są pozbawieni władzy rodzicielskiej

• sąd nie przyznał władzy rodzicielskiej w wyroku ustalającym ojcostwo

Opiekunem zostać nie może:

• osoba pozbawiona praw publicznych

• osoba ubezwłasnowolniona

• osoba która nie daje gwarancji na to że wywiąże się z obowiązku opiekuna

Krąg osób spośród których wybiera się opiekuna:

• osoba wskazana przez ojca lub matkę

• krewni lub inne osoby bliskie

• osoba wskazana przez uprawniony organ, organizację, placówkę wychowawczą

Treść i sprawowanie opieki:

• zarząd majątkiem dziecka

• piecza nad osobą dziecka i jego wychowanie

• przedstawicielstwo ustawowe dziecka

Nadzór sądu opiekuńczego nad sprawowaniem opieki:

• zaznajamianie się przez sąd na bieżąco z działalnością opiekuna i udzielanie mu wskazówek i poleceń

• żądanie od opiekuna wyjaśnień i dokumentów związanych ze sprawowaniem opieki

• składanie przez opiekuna sprawozdań w terminach oznaczonych przez sąd (nie rzadziej niż raz w roku)

• zatwierdzanie przez sąd rachunków z zarządu majątkiem dziecka

• wydawanie przez sąd w razie potrzeby stosownych zarządzeń
  

Ustanie opieki i zwolnienie opiekuna

• pełnoletniość

• przywrócenie władzy rodzicielskiej

Zwolnienie obligatoryjne

• opiekun z powodów faktycznych lub prawnych jest niezdolny do sprawowania opieki

• dopuszczenie się czynów lub zaniedbań naruszających dobro małoletniego
  

Zwolnienie fakultatywne

• z ważnych powodów sąd może zwolnić opiekuna na jego żądanie

Kuratela - ustanawia się ją w razie potrzeby na czas krótkotrwały w przypadkach przewidzianych w ustawie.

• kurator dla dziecka poczętego, nienarodzonego

• kurator dla osoby ułomnej

• dla osoby nieobecnej w kraju