Obszary zainteresowań pedagoga. Pedagogiczne aspekty uzależnień.
Przebieg uzależnienia (cykl):
Rausz - uczucie błogostanu lub wesołości pojawiające się po użyciu środka psychoaktywnego (tzw. rausz pozytywny) lub też uczucie przygnębienia, agresji lub ospałości (rausz negatywny).
Zależność psychologiczna - nieodparta potrzeba zażycia środka pobudzającego po to, aby był rausz. Nasilenie jest zależne od stopnia choroby.
Tolerancja - konieczność zażywania coraz większej ilości środków psychoaktywnych po to, aby był stan rauszu, co pozwoli uniknąć objawów psychologicznych.
Głód psychiczny - jest to przymus zażycia przejawiający się natręctwami myślowymi. Natręctwa oscylują wokół potrzeb zażywania i są silne na tyle, że występuje brak koncentracji na czymś innym.
Zespół abstynencki (zależność fizyczna) – są to szeregi objawów somatycznych pojawiających się po zaprzestaniu zażywania środka. Są to: łzawienie, katar, bóle głowy, dreszcze, bóle brzucha, gorączka, wymioty, łamanie w mięśniach, drgawki, nadmiar potliwości, omamy.
Zależność społeczna - nie musi występować. Jest to uzależnienie się od grupy. Dana osoba uzależnia się od rytuałów i obrzędów związanych z odurzaniem się. Jest tym większa im bardziej nietolerancyjne jest wobec uzależnionych społeczeństwo.
Przyczyny uzależnienia (etnologia uzależnienia):
Medyczne
-
biochemiczno - metaboliczne - uzależnienie powstaje jako rezultat zażywania wyłącznie substancji chemicznych
-
przyczyny występują z organicznego ukształtowania mózgu
-
przyczyny drzemiące w wewnętrznym wydzielaniu organizmu
-
skłonności do uzależnień mają osoby z określoną budową wątroby i trzustki
-
czynniki genetyczne – uzależnieniom łatwiej ulegają dzieci osób uzależnionych w związku z tym, że rodzą się uzależnione
Osobowościowe:
W psychologii do czynników etiologicznych uzależnień zaliczamy:
-
tendencje do redukowania lęków i stresu za pomocą alkoholu
-
ekstrawertywne typy osobowości
-
określony typ układu nerwowego (pobudzenie przeważa nad hamowaniem)
-
zatrzymanie rozwoju osobowości w tzw. stadium dziecięcym, gdzie jest tendencja do zabawy
-
zaburzenia między rodzicami a dziećmi zwłaszcza przekątna płci
Środowiskowe:
Socjologia. Przyczyny uzależnień to:
-
zjawisko uzależnienia nasila się w warunkach społecznej anomii, czyli wtedy, kiedy jest konflikt pomiędzy wartościami i normami wpajanymi jednostce a tym co jednostka ta obserwuje w realnym życiu.
-
propagowanie mody na uzależniony styl życia
Pedagogiczne. To podział na trzy grupy:
-
Rodzina:
-
nieprawidłowości w środowisku rodzinnym (rodziny patologiczne)
-
nieprawidłowe postawy rodzicielskie zwłaszcza nadopiekuńczość lub nadmierny rygor
-
błędy wychowawcze popełniane przez rodziców przejawiające się niekonsekwencjami
-
brak jednolitej spójności w systemie wartości w rodzinie
-
brak zainteresowania dziećmi
-
Szkoła:
-
brak prowadzenia programu na terenie szkoły
-
przeładowanie szkół, na zajęciach brak możliwości obserwacji ucznia
-
przeładowania programu szkolnego i zwiększanie wymagań
-
zaburzenia w relacjach nauczyciel – uczeń
-
Grupa rówieśnicza:
-
skłanianie towarzystwa do próbowania środków psychoaktywnych przy braku umiejętności odmawiania
-
przynależność do grupy rówieśniczych, w których uzależnienie jest stylem życia.